محمدتقی بهجت فومنی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری, جستجو
لحن این مقاله برای دانشنامهٔ ویکی‌پدیا نامناسب است.
برای راهنمایی بیشتر صفحهٔ راهنمایی برای نوشتن مقاله‌های بهتر را ببینید.
شاید در بحث همین صفحه توضیحی دراین‌باره نوشته شده باشد.
آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت فومنی
شناسنامه
نام کامل محمدتقی بهجت فومنی
لقب بهجت
تاریخ تولد ۱۲۹۴ خورشیدی
(۱۳۳۴ هجری قمری)
زادگاه فومن گیلان، ایران
محل تحصیل نجف
محل زندگی قم
اطلاعات علمی
اساتید سید ابوالحسن اصفهانی،
محمد کاظم شیرازی،
سید علی قاضی
محمدحسین غروی اصفهانی
بروجردی[۱]
شاگردان سید مهدی روحانی،
محمود امجد محمد ایمانی
مصباح یزدی[۲]
تالیفات وسیلة النجاة، دوره اصول،
فعالیتها تدریس خارج فقه و اصول
وبگاه رسمی پایگاه آیت‌الله بهجت
________________________________________
این جعبه: نمایش • بحث • ویرایش
محمدتقی بهجت فومنی از مراجع عالم تشیع بود.[۳] وی متولد ۱۲۹۴ خورشیدی
بود و در ساعت ۱۴:۴۲ روز ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۸ پیش از بستری شدن در بیمارستان
ولیعصر قم به علت سکتهٔ مغزی درگذشت.[۴]
فهرست مندرجات
• ۱ تولد و خانواده
• ۲ تحصیلات
• ۳ رهسپاری به ایران
• ۴ اساتید
• ۵ مرجعیت
• ۶ تدریس
• ۷ روش درس دادن
• ۸ مقام علمی
o ۸.۱ برخی از شاگردان[۲]
• ۹ تألیفات
• ۱۰ مراجع
• ۱۱ منابع
[ویرایش] تولد و خانواده
بهجت فومنی از مراجع تقلید بلند پایه شیعیان در اواخر سال ۱۳۳۴ قمری
برابر ۱۲۹۴ خورشیدی در شهر فومن واقع در استان گیلان زاده شد. او در ۱۶
ماهگی مادر خود را از دست داد.
وی پنجمین فرزند کربلایی محمود بهجت بود. کربلایی محمود بهجت، از
معتمدین شهر فومن بود و در ضمن اشتغال به کسب و کار، به رتق و فتق امور
مردم می‌پرداخت و اسناد مهم و قباله‌ها به گواهی وی می‌رسید. وی اهل ادب و
ذوق بوده و در مراثی اهل بیت پیامبر اسلام به ویژه امام سوم شیعیان شعر
می‌سرود.
[ویرایش] تحصیلات
محمدتقی بهجت تحصیلات ابتدایی را در مکتب خانه فومن گذراند و در همان
شهر به تحصیل مقدمات علوم اسلامی پرداخت. وی به سال ۱۳۴۸ قمری در سن چهارده
سالگی به عراق رفت و در مدت چهار سالی که در کربلا بود بخش زیادی از
کتاب‌های فقه و اصول شیعه را فراگرفت پس از آن به نجف مهاجرت نمود و
قسمت‌های پایانی سطح را زیر نظر اساتیدی چون شیخ مرتضی طالقانی گذراند.
[ویرایش] رهسپاری به ایران
معمولاً رسم بر این است که روحانیون مسلمان پس از اتمام تحصیلات دینی
به جایی برای تبلیغ دین خود می‌روند که به آن اصولاً هجرت می‌گویند.
محمدتقی بهجت نیز بعد از پایان رسانیدن تحصیلات خود در سال ۱۳۲۴ به ایران و
زادگاه خود رفت و چند ماهی را در فومن ماند و بعد نیز بر آن شد که دوباره
به حوزهٔ علمیهٔ نجف برود در راه قصد زیارت حرم معصومه و اطّلاع یافتن از
وضعیت حوزهٔ قم را کرد؛ ولی در طول چند ماهی که در قم توقف کرده بود خبر
فوت استادان بزرگ نجف یکی پس از دیگری شنیده می‌شد، لذا او تصمیم گرفت که
در شهر قم اقامت کند و در آنجا تحصیلات خود را ادامه بدهد. پس از چند ماه
اقامت در حوزه علمیه قم که نوپا بود او به قول شاگرد خود مصباح (که این قول
برگرفته از سایت خود وی است) برجسته‌ترین شاگرد علمای دینی شد: «آیت‌الله
بهجت از همان زمانی که آیت‌الله بروجردی در قم درس شروع کرده بودند از
شاگردان برجسته واز مُستَشکِلین معروف و مبرّز درس ایشان بودند. معمولاً
استادانی که درس خارج می‌گویند، در میان شاگردانشان یکی دو سه نفر هستند که
ضمن اینکه بیش از همه مطالب را ضبط می‌کنند احیاناً اشکالاتی به نظرشان
می‌رسد که مطرح و پی‌گیری می‌کنند تا مسائل کاملاً حل شود. اینان از دیگران
دقیق‌ترند، و اشکالاتشان علمی‌تر و نیاز به غور و بررسی بیشتری دارد، و
ایشان در آن زمان چنین موقعیتی را در درس مرحوم آیت‌الله بروجردی
داشتند.[۵]
[ویرایش] اساتید
اساتید فقه و اصول
• سید ابوالحسن اصفهانی
• ضیاء عراقی
• میرزای نائینی
• محمدحسین غروی اصفهانی
• محمدکاظم شیرازی
اساتید اخلاق
• سیدعبدالغفار
• سیدعلی قاضی
اساتید فلسفه
• سید حسن بادکوبه‌ای
[ویرایش] مرجعیت
وی همواره از قبول مرجعیت سرباز می‌زد. پس از رحلت محمدعلی اراکی
جامعهٔ مدرسین حوزه علمیه قم مرجعیت وی را به عنوان یکی از هفت مرجع اعلام
کردند و افرادی چون عبدالله جوادی آملی و علی مشکینی نیز وی را به عنوان
مرجع تقلید معرفی نمودند.
[ویرایش] تدریس
وی پس از ورود به قم تا پایان عمر به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال
داشت. کلاس‌های درس خارج وی ابتدا در حجره‌های مدارس و در منزل شخصی‌اش
تشکیل می‌گردید و سپس به مسجد فاطمیه واقع در گذرخان منتقل شد. محل اقامه
نماز جماعت و مراجعات عمومی وی نیز همین مسجد بود.
[ویرایش] روش درس دادن
کتابهایی که وی خوانده و مورد بررسی قرار داده‌است کمتر مورد توجه
علمای شیعه فرار گرفته‌است از خوارزمی تا ابن سینا. مسعودی که از شاگردان
او است دربارهٔ ویژگی تدریس وی می‌گوید: «سبک درس ایشان سبک خاصی است.
معمولاً آقایان مراجع و بزرگان در درس خارج یک مسأله‌ای را مطرح می‌کنند و
اقوال دیگران را یکی یکی ذکر می‌کنند، سپس یکی را نقد می‌کنند و دیگری را
تأیید، و سرانجام یکی از آن نظرات را می‌پذیرند، یا نظریهٔ دیگری را انتخاب
می‌کنند. ولی ایشان بر خلاف همه، نقل اقوال نمی‌کنند بلکه ابتدا مسأله را
مطرح می‌کنند و بعد روند استدلالش را بیان می‌کنند. اگر شاگرد آراء علماء
را دیده و مطالعه کرده باشد، می‌فهمد که دلیلی را که استاد ذکر می‌کند چه
کسی گفته‌است، و اشکال یا تأییدی را که می‌کند می‌فهمد به سخن چه کسی اشکال
یا قول چه کسی را تأیید می‌کند. لذا هر کس بخواهد در درس ایشان شرکت کند
باید مبانی و نظرات آقایان دیگر را دیده باشد.»
[ویرایش] مقام علمی
او در جوانی روزی در درس کفایهٔ یکی از شاگردانِ آخوند خراسانی به
نحوهٔ تقریر مطالب آخوند خراسانی توسط آن استاد اعتراض می‌کند، ولی با توجه
به اینکه از همهٔ طلاب شرکت کننده در درس کم سنّ و سال‌تر بوده در جلسهٔ
بعدی پیش از حضور استاد مورد اعتراض و انتقاد شدید شاگردان دیگر قرار
می‌گیرد، ولی در آن هنگام ناگهان استاد وارد می‌شود و متوجه اعتراض شاگردان
به وی می‌گردد. سپس خطاب به آنان می‌گوید: «با آقای بهجت کاری نداشته
باشید.» همه ساکت می‌شوند آنگاه استاد ادامه می‌دهد: «دیشب که تقریرات درس
مرحوم آخوند را مطالعه می‌کردم متوجه شدم که حقّ با ایشان است» و پس از این
سخن، از جدیت و نبوغ بهجت تمجید می‌نماید. محمدتقی جعفری می‌گوید: «آن
هنگام که در خدمت آقا شیخ کاظم شیرازی مکاسب می‌خواندیم، آیت‌الله بهجت نیز
که اینک در قم اقامت دارند، در درس ایشان شرکت می‌نمودند، خوب یادم هست که
وقتی ایشان اشکال می‌کردند آقا شیخ کاظم با تمام قوا متوجه می‌شد، یعنی
خیلی دقیق و عمیق به اشکالات آقای بهجت توجه می‌کرد، و همان موقع ایشان در
نجف به فضل و عرفان شناخته شده بود.»
[ویرایش] برخی از شاگردان[۲]
• سید مهدی روحانی
• علی پهلوانی تهرانی
• مختار امینیان
• محمدهادی فقهی
• هادی قدس
• محمود امجد
• امیر هادی زاده
• محمد ایمانی
• محمد حسن احمدی فقیه یزدی
• محمد حسین احمدی فقیه یزدی
• مسعودی خمینی
• محمدتقی مصباح یزدی
• سید رضا خسروشاهی
• اسماعیل عابدی
• حسن لاهوتی
• عزیز علیاری
• سید محمد مؤمنی
• حسین مفیدی یزدی
• سید رضا حسینی نسب
• محمد کریم پارسا
• جواد محمد زاده تهرانی
• سید صابر مازندرانی
• شهید نمازی شیرازی
• حاج ولیرضا قربانی حق (امام جماعت مسجد ولیعصر بالامحله فومن)
[ویرایش] تألیفات
• رساله توضیح‌المسائل (فارسی و عربی)
• مناسک حجّ
• وسیلةالنجاة
• جامع‌المسائل
• تعلیقه بر مناسک شیخ انصاری
• دوره اصول
• حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری
• دوره طهارت
• دوره خمس و حج
• دوره زکات
• حاشیه بر ذخیرةالعباد شیخ محمد حسین غروی
• تقریباً یک دوره فقه فارسی
• دورةالصلوة
وی در تألیف سفینةالبحار با شیخ عباس قمی نیز همکاری داشته‌است.
[ویرایش] مراجع
1. ↑ آقا تهرانی: بهجت از شاگردان ممتاز بروجردی بود - Irna
2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ شاگردان
3. ↑ وبگاه رسمی شورای اسلامی رشت
4. ↑ آیت‌الله العظمی بهجت به ملکوت اعلی پیوست
5. ↑ منبع: از پایگاه اینترنی آیت‌الله بهجت در قسمت هجرت