شهید اول

• ولادت:
• اساتید و مشایخ روایتی:
• شاگردان:
• تألیفات:
• خاندان :
• شهید و شهادت:
• شهادت شیخ:
• منابع

شهید اول شمس الدین محمد بن مکی 734 786 هـ ق


ولادت:
شهید اول , محمد بن مکی بن احمد عاملی نبطی جزینی ,در سـال 734 هـ.ق در یکی از قرا جبل عامل به نام (جزین ) (بر وزن سکین ) دیده به جهان گشود قریه ای که او در آن به دنیا آمد, یکی از مناطق پر برکت از نظر پرورش فقها و علما می باشد, بـه حدی که گفته اند در یک فصل خاص در دوران شهید ثانی در تشییع جنازه ای , هفتاد مجتهد صاحب فتوی حضور داشته اند و رجال علم و تقوای فراوانی از آن خاک بر خاسته اند که شهید اول و دوم , دو فـقیه نامدار و بزرگوار اسلام , از آن منطقه هستند و هنگامی که در اصطلاح فقها کلمه شهید بی قرینه ذکر گردید, مقصود همان شهید اول می باشد.


اساتید و مشایخ روایتی:
از سید صدر کرکی نقل شده اسـت کـه شهید اول بـیـش از هـزار اجازه روایتی و اجتهادی از اساتید را با خود همراه داشته است که در محضر بیشتر آنان تلمذ نموده بود.
1 ـ فـخـرالمحققین , پسر علا مه حلی .
2 ـ سید عمید الدین بن عبدالمطلب حلی .
3 ـ سید ضیا الدین عبداللّه حلی .
مشایخ روایتی:
1 ـ سید تاج الدین بن معیة حسینی .
2 ـ سید علا الدین بن زهره حسینی .
3 ـ شیخ علی بن طران مطار آبادی ملقب به (رضی الدین ).
4 ـ الشیخ رضی الدین علی بن احمد مزیدی .
5 ـ شیخ جلال الدین محمد بن الشیخ شمس الدین حارثی .
6 ـ شیخ محمد بن جعفر مشهدی .
7 ـ شـیـخ قطب الدین بویهی رازی .


شاگردان:
حـوزه عـلمی پر برکت شهید اول بهره وران و شاگردان متعددی را پرورده است که هر کدام سند اعتبار و حجت وقت در علم و عمل بوده اند.
1 ـ شیخ مقداد سیوری صاحب کتاب (التنقیح ).
2 ـ شیخ حسن بن سلیمان حلی صاحب کتاب (مختصر بصائر الدرجات ).
3 ـ سید بدرالدین حسن بن ایوب مشهور به نجم الدین اعرج الحسینی .
4 ـ صاحب کتاب المحجة البیضا در طهارت .
5 ـ شیخ شمس الدین محمد مشهور به ابن عبدالعال کرکی عاملی .
6 ـ شیخ زین الدین علی بن خازن حائری .


تألیفات:
وی در مـدت پنجاه و دو سال عمر پر برکت خویش , با وجود آن همه مسافرتها و مهاجرتها که ضرورتا پیش می آمد, باز موفق به تألیف تعداد کثیری از کتابهای مفید واصولی گردیده است که اسامی و مـحـتـویـات کـتابها نشان دهنده تبحر او در رشته های مختلف علوم اسلامی است اینک فهرست تألیفات او از (ریحانة الادب) مرحوم مدرس نقل می شود.
1 ـ اختصار الجعفر.
2 ـ الاربعون حدیثا.
3 ـ الاربعون مساله .
4 ـ الاعتقادیه .
5 ـ الالـفـیـة فـی فقه الصلوة .
6 ـ الباقیات الصالحات .
7 ـ البیان در فقه (مطبوع ).
8 ـ التکلیف یا تکلیفیه .
9 ـ جامع البین یا الجامع بین شرحی الاخوین.
10 ـ حـاشیه شرح ارشاد علا مه حلی که نامش (غایة المراد فی شرح نکت الارشاد) می باشد.
11 ـ حاشیه قواعد علا مه .
12 ـ خلاصة الاعتبار فی الحج و الاعتمار.
13 ـ الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه (مطبوع ).
14 ـ الذکری در فقه امامیه (مطبوع ).
15 ـ الـقـواعد الکلیه فی الاصول و الفروع , که به (قواعد شهید) معروف است .
16 ـ الـلمعة الدمشقیه که جز کتابهای درسی حوزه علمیه است .
17 ـ مجامیع ثلثه در سه مجلد.
18 ـ النفلیه که با الفوائد المکیه که شرح شهید ثانی بر همان کتاب می باشد.
19 ـ المزار.
20 ـ المسائل , که به (مسائل ابن مکی ) معروف است .


خاندان :
شـهـید اول در خانواده علم و فضیلت رشد و نما یافته بود پدر, جد, تا چندین پشت از علما و فقها بـوده انـد, آنچنان که فرزندان و خاندان او اعم از پسر و دختر, از دانشمندان و اهل کمال و معرفت بـوده انـد و از او سـه پـسر مجتهد و عالم و یک همسر فقیهه و یک دختر عالمه و فاضله به یادگار مانده است.


شهید و شهادت:
واژه شـهـیـد و نـیـز واژه هـای هـم خـانواده آن , آن چنان مفاهیم بلند و با شکوه را از اعماق کلام بـر می تابانند و نوری گرم و گرمای نورانی را در جان دل روشن و شعله ور می سازند که انسان را مـجـذوب عـظـمـتـها و اوج گیریهای خویش می سازند و تاریخ را مبهوت و حیران در نگرش آن می نمایند, و فقیه بزرگوار شهید اول , فقیه نامدار قرن هشتم , از خیل انبوه این کاروان نور بوده و هـسـت , ولـی تنها شهید این مکتب نبوده و نیست , آنچنان که آخرین آنان نیز نخواهد بود چـون فـراوانـنـد مردان با فضیلت و بزرگواری از هم عقیده ها و هم مکتبهای او, که در برابر بساط ظـلـم و جـهـل و عـناد و تعصب و ضلالت , دچار امواج فتنه ها و طوفانها شده اند و عاملان خود را گـرفـتـار وبـال اعـمـال خـویـش نـموده و خود را به فوز عظیم و کامیابی از شهد شـیـریـن شـهـادت رسـانـده انـد موسوعه بزرگ علا مه امینی (شهدا الفضیلة ) آلبومی است از این شهیدان , و تابلویی است از این بزرگان که شهد شهادت بر آنان گوارا و مبارک باد!.


شهادت شیخ:
عـامـل شهادت را سعایت و پرونده سازی در مورد تشیع او و ابراز برخی از مقالات بر ضد معتقدات گروههای اسلامی بوده است که نقل و بازگویی آنها ما را با جهانی از قساوت و عناد و جهل رو به رو مـی سـازد چـه بـهـتـر قضاوت و حکم او را به خداوند احکم الحاکمین واگذار نماییم تفصیل شـهـادت آن فـقـیـه بزرگوار را می توان از نوشته شیخ حر عاملی و روضات الجنات , ج 7 , ص 12 استفاده نمود. شهادت او در روز پنجشنبه نهم جمادی الاولی سال 786 هـ. ق در عـهد سلطنت یرقوق , با فتوای قاضی مالکی و شافعی , پس از تـحـمـل یـک سال حبس و زندان در قلعه شام , در دمشق صورت گرفت و با کینه ها و عداوتهای دیرینه ای که از او داشتند ,بدن شریفش را به دار کشیده و سنگسار کرده و مورد اهانت ها قرار دادند.