در سال ۱۳۱۸ خورشیدی در مشهد متولد شد. دورة ابتدایی را در مشهد و دورة
متوسطه را در دبیرستان فرخی تهران به پایان رساند. در سفرهایی که طی دهة
۱۳۴۰ به فرانسه کرد، دوره های یک سالة جرم یابی ، کشف جرایم و جرم شناسی را
که ویژة ضابطین دادگستری بود، در دانشکدة حقوق پانتئون و مدرسة عالی مولن
فرانسه گذرانید. در سال ۱۳۴۴ وارد دانشکدة حقوق دانشگاه تهران شد و در سال
۱۳۴۸ رتبه اول کنکور فوق لیسانس حقوق جزایی گردید. در سال ۱۳۴۹ به فرانسه
رفت و دردانشکدة پانتئون دکترای دانشگاهی حقوق جزا را دریافت کرد. وی در
سال ۱۳۵۱موفق به دریافت دیپلم تحصیلات عالی حقوق خصوصی (D.E.S.) شد. سپس
دکترای تخصصی علوم کیفری را دریافت کرد. دکتر گلدوزیان به مدت دو سال در
دادگاه شهرستان کرتیل پاریس به کارآموزی نزد قاضی اجرای مجازاتها پرداخت .
در سال ۱۳۵۵ با ارائه پایان نامة (قیومیت جزایی ، به دکترای دولتی حقوق بعد
از اخذ (D.E.S.) دست یافت . در همین سال سمیناری دربارة قیمومیت جزایی در
دیوان عالی کشروفرانسه برگزار کرد که از سوی استادان و قضات و صاحبنظران
حقوق این کشور موردتوجه قرار گرفت و متن آن در نشریة علم کیفر و حقوق جزای
فرانسه به چاپ رسید و دردائرة المعارف فرانسه از آن استفاده شد. ترجمة آن
نیز در نشریة حقوق تطبیقی دانشکدة حقوق به چاپ رسید.
پس از بازگشت به ایران در ۱۳۵۵ به عنوان محقق در مؤسسه مطالعات حقوق
اسلامی وتطبیقی دانشکدة حقوق دانشگاه تهران مشغول به کار شد و همزمان در
دانشگاه ملی ایران ، موسسه علوم بانکی ، مجتمع آموزش عالی قم ، دانشکدة
حقوق دانشگاه تهران (عضو هیأت علمی ) دانشکده علوم قضایی ، دانشگاه شهید
بهشتی به تدریس پرداخت که تا هم اکنون نیز ادامه دارد. وی دارای رتبة
استادان دانشگاه بوده و وکیل دعاوی ،مشاور حقوقی ، و مترجم رسمی نیز می
باشد. همچنین ایشان دارای درجة پروفسوری حقوق و عضویت در هیأت علمی دانشگاه
بین المللی هاوایی می باشد.
مهمترین آثار تألیفی و تحقیقی دکترگلدوزیان عبارتند از:
۱ ـ حقوق جزای عمومی (دوجلدی )
۲ ـ حقوق جزای اختصاصی (جلد اول )
۳ ـ گفتارهایی در حقوق کیفری
۴ ـ حقوق کیفری اختصاصی تطبیقی
۵ ـ بایسته های حقوق جزای عمومی (۱و ۲و۳)
۶ـمحشای قانون مجازات اسلامی
و مقاله های حقوقی متعددی که در نشریات حقوقی مختلف به چاپ رسیده است .
- ایرج گلدوزیان، استاد دانشگاه، متولد ۱۳۱۸ مشهد
- اخذ دیپلم علوم طبیعی از دبیرستان فرخی تهران در سال ۱۳۳۷
- اخذ مدرک لیسانس حقوق از دانشگاه تهران، ۱۳۴۷
- اخذ مدرک فوق لیسانس (دیپلم) حقوق خصوصی در دانشگاه پاریس ۲ (پانتئون)، ۱۳۵۲
- اخذ مدرک دکترای دانشگاهی حقوق جزا از دانشگاه پانتئون، ۱۳۵۱
- اخذ مدرک دکترای تخصصی علوم کیفری از دانشگاه پانتئون، ۱۳۵۳
- اخذ مدرک دکترای دولتی حقوق از دانشگاه پانتئون، ۱۳۵۵
- تدریس در دانشگاه ملی (شهید بهشتی) از سال ۱۳۵۵ تا سال ۱۳۷۰
- استادیار مجتمع آموزش عالی قم وابسته به دانشگاه تهران، ۱۳۵۸
- استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ۱۳۵۹
- دانشیار دانشگاه تهران، ۱۳۶۸
- استاد دانشگاه تهران، ۱۳۷۳ تاکنون
- مدیرکل حقوقی دانشگاه تهران از سال ۱۳۶۴ به مدت ۳ سال
- معاون اداری - مالی دانشکده حقوق دانشگاه تهران از سال ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۷۳
- عضو آکادمی بین المللی حقوق تطبیقی
- عضو انجمن هانری کاپیتان فرانسه
- عضو مجمع نشر حقوق به زبان فرانسه
- تألیف ۲۵ مقاله علمی و کتابهای ۱- حقوق جزای عمومی، ۲- حقوق جزای
اختصاصی، ۳- گفتارهایی در حقوق کیفری، ۴- حقوق کیفری اختصاصی تطبیقی، ۵-
بایسته های حقوق جزا و ۶- قانون مجازات اسلامی
هم اکنون چهار دهه تحصیل، تحقیق و تدریس در حوزه های حقوق جزا و حقوق
خصوصی را در کارنامه خود دارد و در مقاله ای که چندی پیش به قلم آیت الله
العظمی سیستانی مرجع شیعی ایرانی مقیم عراق در روزنامه کثیرالانتشار داخل
ایران چاپ شد، این مرجع شیعی در یک مورد به کتاب «بایسته های حقوق جزا»ی
این استاد دانشگاه تهران استناد کرده است.
ایرج گلدوزیان متولد ۱۳۱۸ شهر مشهد است که تحصیلات ابتدایی را در همان
شهر طی می کند و دوره متوسطه را در شهر تهران و در مدرسه فرخی واقع در جنوب
تهران به پایان می رساند.
دیپلم علوم طبیعی را از این دبیرستان به سال ۱۳۳۷ اخذ می کند. به یاد
دارد که به عنوان عضو تیمهای والیبال و فوتبال مدرسه اش در سطح دبیرستان
های جنوب و شرق تهران مقام اولی را کسب می کند. شاگردی که پینگ پنگ هم بازی
می کرده و از جنبه اخلاقی و تربیتی به گونه ای بوده که دبیران مدرسه فرخی
از او به عنوان الگو یاد می کرده اند و از دیگر دانش آموزان می خواسته اند
که مثل او باشند. این نوع برخوردها باعث می شده که او بیش از پیش نسبت به
دیگران محترمانه رفتار کند.
در سال ۱۳۳۷ به خدمت نظام وظیفه اعزام می شود و در قسمت حقوق و قوانین
ژاندارمری خدمت می کند. بعد از گذراندن دوران سربازی در سال ۱۳۴۰ در رشته
زبان و ادبیات فرانسه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران تحصیلات خود را ادامه
می دهد. او در سال ۱۳۴۴ در رشته حقوق دانشکده حقوق دانشگاه تهران هم
پذیرفته می شود، بالاجبار دوره ۶ ساله تحصیل در زبان فرانسه را ناتمام
گذاشته و به تحصیل در رشته حقوق روی می آورد. در کنکور ورودی حقوق نفر سی و
چهارم می شود و رشته حقوق قضایی را برای تحصیل بر می گزیند. در اسفند سال
۱۳۴۷ به عنوان دانش آموخته این رشته کار خود را در این دوره به پایان می
رساند.
او البته در سال ۱۳۴۰ به کشور فرانسه عزیمت نموده و دوره یک ساله
کلاسهای جرم یابی و کشف علمی جرایم و جرم شناسی را که مخصوص ضابطین
دادگستری فرانسه بوده، در دانشکده حقوق پانتئون (Panteon) و مدرسه عالی
مولن فرانسه گذرانده است.
او در کنکور ورودی فوق لیسانس دانشکده حقوق و علوم سیاسی در رشته حقوق
جزایی موفق به احراز رتبه اول می شود. بعد از دو ترم تحصیل در این رشته در
سال ،۱۳۴۹ علم آموزی اش را در این دوره ناتمام و به زعم خودش به دانشگاه
معتبرتری در اروپا راه پیدا می کند.
وی عازم فرانسه شده بود و به طور همزمان در چند رشته مصمم می شود تحصیلاتش را در مقاطع عالی ادامه دهد.
در دانشکده پاریس ۲ (پانتئون) در رشته حقوق خصوصی مشغول تحصیل شده و در
سال ۱۳۵۲ فارغ التحصیل این رشته در مقطع کارشناسی ارشد شناخته می شود. او
دکترای دانشگاهی رشته حقوق جزا را در همان دانشکده از همان سال ۴۹ شروع و
در سال ۱۳۵۱ به پایان می رساند، ولی دیگر از تزش با عنوان «جغرافیای جزایی
ایران» دفاع نمی کند.
باز دکترای تخصصی (سیکل سوم) علوم کیفری را که از همان ۱۳۴۹ شروع کرده
بود، در سال ۱۳۵۲ به پایان می رساند با تزی تحت عنوان «آزادی مشروط».
«آزادی مشروط در حقوق ما هم پذیرفته شده. کسی که محکومیت به حبس پیدا
کرده، بعد از طی کردن نصف مدت حبس اگر تضمین کافی بدهد که در آینده مرتکب
جرم نشود و رفتارش هم از این موقعیت حکایت کند دادگاه می تواند با آزادی
مشروط او موافقت کند. اگر این فرد نوعی مرتکب جرم جدید شود، مجازات جرم
جدید را با مجازات جرم قبلی باید تحمل کند. در ایران دادگاه آزادی مشروط را
می تواند تعیین کند و در فرانسه قاضی اجرای مجازات ها با این نوع آزادی
موافقت می کند».
اعطای آزادی مشروط، از طرف دادگاه قانوناً ارفاق تلقی می شود و لذا رد
تقاضا قابل شکایت نیست. در ضمن جلب رضایت مدعی خصوصی شرط استفاده از آزادی
مشروط نیست. مدت آزادی مشروط اصولاً شامل بقیه مجازات است ولی دادگاه می
تواند مدت آن را تغییر دهد و در هر حال در اجرای ماده ۴۰ قانون مجازات
اسلامی کمتر از یکسال و زیادتر از پنج سال نخواهد بود. مگر اینکه بقیه حبس
کمتر از یکسال باشد که در این صورت مدت آزادی مشروط معمولاً برابر بقیه مدت
حبس است.
علاوه بر این موارد، ارتکاب هر نوع جرم در مدت آزادی مشروط حتی جرایم
غیر عمدی باعث از بین رفتن آزادی مشروط است. ایرج گلدوزیان در تز خود از
چنین تاسلیسی مفید و مناسب دفاع می کند. وی مدرک دکترای حقوق دولتی حقوق را
نیز در سال ۱۳۵۵ با دفاع از تز «قیمومت جزایی» اخذ می کند.
وی در ارتباط با این تز می گوید: «اشخاصی هستند که به ارتکاب جرم عادت
دارند و قادر به کنترل وثبات خودنیستند. در فرانسه، تاسلیسی در پوشش مکتب
دفاعی اجتماعی ایجاد شد که چنین فردی مجازات حبس اش ۱۰ سال باشد ولی این
فرد تحت نظارت تشکیلات قضایی در اردوگاههای خاصی باشد. به مدت ۵ سال این
موضوع تحت بررسی قرار گرفت و بالاخره نتیجه گرفته شد که اجرای چنین حالتی
برای کشور فرانسه پر هزینه خواهد بود. او در مقابل ۵ استاد راهنما، مشاور و
متخصص و در عین حال مشهور و صاحب نام در زمینه حقوق از تز خود دفاع می کند
و با درجه افتخار آمیز کارش را در این خصوص به پایان می رساند.
در همان زمان سمیناری درباره قیمومت جزایی در دیوان عالی کشور فرانسه
برگزار شد که از سوی استادان و قضات و صاحب نظران حقوق این کشور مورد توجه
قرار گرفت و متن ارائه شده توسط گلدوزیان و همکارانش در زمینه قیمومت جزا
در نشریه علم کیفر و حقوق جزای فرانسه (۱۹۷۶) به چاپ رسید و ترجمه آن هم در
شماره ششم نشریه مؤسسه حقوق تطبیقی دانشگاه تهران انتشار یافت.
او در ارتباط با تز آزادی مشروط، قریب به دو سال در دادگاه شهر کرتیل
پاریس نزد قاضی اجرای مجازات ها کار آموزی داشته است. ثمره این کار آموزی
را هم آشنا شدن با نحوه اجرای عدالت و دقت در دادرسی در آن کشور قلمداد می
کند.
در زمان حضورش در فرانسه از سفر به شهرهای فرانسه و دیگر شهرهای
فرانسوی غافل نبوده و چه به صورت گروهی و چه به صورت فردی به مسافرت رفته
است وی اعتقاد دارد در آنجا افراد چندان وارد زندگی خصوصی دیگران نمی شوند.
«ممکن است یکی دو بار پیش شما بیایند و یکی دوبار هم شما را به منزل خود
دعوت کنند. در مجموع وجهه ما ایرانیان در آنجا از نظر افکار عمومی بهتر از
آفریقایی ها و اعراب است. البته ژاپنی ها در آنجا نسبتاً محبوب هستند».
ایرج گلدوزیان بعد از بازگشت به ایران یعنی در سال ۱۳۵۵ تا سال ۱۳۷۰ در
دانشگاه ملی «شهید بهشتی» به صورت حق التدریس مشغول به تدریس شده بود. از
سوی دیگر به عنوان محقق در مؤسسه حقوق تطبیقی دانشگاه تهران هم کار
تحقیقاتی را از سر گرفت تا سال ۱۳۵۸. از این سال در مجتمع آموزش عالی قم
(وابسته به دانشگاه تهران) عضو هیأت علمی شد و در سال پس از آن نیز
استادیار و عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شد.
او علاوه بر کار تدریس و تحقیق چند سال در معاونت اداری - مالی دانشکده
حقوق دانشگاه تهران به کار پرداخت و قبل از آن هم مدیر کل حقوقی دانشگاه
تهران شده بود.
گلدوزیان دارای پروفسوری حقوق و عضویت در هیأت علمی دانشگاه بین المللی
هاوایی است. در سال ۱۳۶۸ با تقدیر هیأت ممیزه دانشگاه تهران دانشیار می
شود و در سال ۱۳۷۳ استاد این دانشگاه. حکم پایه ۲۶ استادی وی نیز در روز
هشتم تیرماه ۱۳۸۴ به ایشان ابلاغ شده است.
او همواره در سالیان اخیر تلاش کرده کتاب هایش «به روز» باشد و از این
روحتی کتاب هایی با تیراژ ۵ هزار جلد او پس از اندک زمانی نایاب می شود.
در حال حاضر تهیه کتاب حقوق جزا جرائم اقتصادی را در دست تألیف دارد.
می گوید: هر چقدر تعداد دانشجویانش در کلاس بیشتر باشد لذت بخش تر است،
مثلاً کلاس های مقطع لیسانس برایش اینگونه است و او در چنین فضایی به ذوق
می آید.
از حقوق به خاطر اجرای قانون و برقراری نظم و امنیت در جامعه دفاع می کند و در پایان چنین اظهار نظری دارد:
«هدفم جلب افکار دانشجویان به حاکمیت قانون و احترام به حاکمیت قانون
است. خوبی و بدی اش را نباید چندان بهانه کنیم، بالاخره اجرای قانون با
همین وضع کنونی از هرج و مرج جلوگیری می کند».
پایان